Đức Phật dạy rằng người đi tu cốt tìm chân lý, nơi nào giải rõ chân lý một cách cụ thể thì có sức hấp dẫn người tu dừng chân nơi đó. Mỗi người đi tu là hiến dâng cả cuộc đời cho chân lý cho nên nếu không chọn lựa kỹ càng lỡ đi lệch đường thì rất uổng cho kiếp hi sinh. Hơn nữa sự tu tập còn cần đến một sức mạnh để thúc đẩy và nuôi dưỡng. Nguồn sinh lực đem đến sức mạnh cần thiết cho việc tu tập chính là lòng từ bi. Từ bi luôn luôn là động lực cho từng cử chỉ, ngôn từ và tư duy của ta, là sức sống thiêng liêng nhất và cần thiết nhất để liên kết, thống nhất mọi hành vi trong chủ đích đem đến kết quả cho việc tu tập.
Chữ tu trong đạo Phật
Trong đạo Phật chữ tu có nghĩa là sửa. Nên tất cả chúng ta muốn được an vui thì bản thân phải cố gắng tu theo Phật pháp để sửa đổi hành vi. tính tình cũng như những quan niệm hẹp hòi sai lạc đã bám sâu nơi mỗi người chúng ta.
Đi tu là bỏ đời vì đời xấu xa tội lỗi, phải không?
Phải thú nhận rằng trải qua dòng lịch sử, quan niệm đời là tội lỗi xấu xa ảnh hưởng không ít đến chuyện đi tu. Cần phải đi ngược lại nguồn gốc của phong trào đi tu vào hồi thế kỷ IV. Dù sao đi nữa, việc các nhà sư xa lánh đời được biểu hiện không những qua việc chọn những nơi núi rừng hoang vắng để tu. Ở đời luôn có rất nhiều những cám dỗ khiến người tu dễ bị cám dỗ thì dĩ nhiên họ phải xa tránh nhưng nếu theo như lời Đức Phật dạy thì người tu hành cần phải đến giữa đời để giúp con người tránh xa tội lỗi và có được sự an lạc nơi tâm hồn.
Tu giới trong đạo Phật
Tu giới là cách điều hoà cuộc sống tiết chế một số hành vi trên thân xác, kiểm soát ngôn từ và chủ động tư duy làm phát lộ một phong thái an bình và thư giản. Kẻ khác khi nhìn vào một người tu giới chắc chắn sẽ thấy ngay cái phong cách thư thái cũng như thân thiện của người này. Tu giới không phải là tìm cách đè nén xung năng hay kìm hãm những thúc đẩy bản năng liên hệ đến thân xác và tâm thần nhưng chính là phải tự đặt mình vào những xúc cảm tích cực, chẳng hạn như yêu thương, chăm lo đến kẻ khác hay không làm thiệt hại đến bất cứ một chúng sinh nào. Tu giới chính là một sự tự nguyện và là một hành vi tự nhiên nhưng đồng thời cũng là một quyết tâm đòi hỏi nhiều nghị lực để từ bỏ những thói quen độc hại, ích kỷ, nham hiểm, chúng là nguồn gốc của những xúc cảm bấn loạn và khổ đau. Tu hạnh hay tu giới là cách tập cho quen dần với lối sống đạo hạnh và bất bạo lực cũng như ý thức được trách nhiệm đối với xã hội và môi sinh, biết trút bỏ những ràng buộc thường tình để chọn sự trong sáng và nhẹ nhàng cho tâm thức. Người biết giữ giới sẽ tạo ra một bầu không khí an bình chung quanh họ.
Người tu hành phải chọn lối sống thế nào?
Người tu hành phải chọn một lối sống kỷ cương độc thân, không lưu lại lâu dài ở một nơi nào cả cũng như luôn biết chọn sự đơn sơ và đạm bạc. Ngoài những khuôn phép đó còn có hàng trăm giới khác được ghi trong kinh sách mà người xuất gia phải noi theo, mỗi người phải nhớ giới luật không phải để trói buộc nhưng phần nào có thể giúp mỗi người tự giải thoát khỏi mọi ràng buộc của cuộc sống vướng mắc và bon chen của thế tục và nhất là tránh cho ta nhựng bấn loạn trong tâm thức. Về phần người thế tục thì ít nhất phải giữ năm giới căn bản là không sát sinh, trộm cắp, tà dâm, nói dối hay dùng những chất độc hại làm cho say sưa và nghiện ngập, đồng thời phải cố gắng giữ thêm các giới khác nữa.
Ý nghĩa của tu hành
Tu hành giúp bản thân mỗi người cảm nhận một cách đúng đắn và chính xác những giác cảm hay những tư duy trong tâm thức cũng như mối liên hệ của chúng ta môi trường chung quanh. Trên phương diện tổng quát tu hành là tập sống với những kinh nghiệm cũng như những cảm nhận về thể dạng tự nhiên của tâm thức và thân xác, thoát khỏi mọi phiền toái và lối sống hưởng thụ của trần tục
Đức Phật dạy chúng ta đến với đạo Phật để mà thấy chứ không phải đến để tin. Người học đạo chắc chắn phải nhận ra lẽ thật bằng chính trí tuệ của mình mới được. Học Phật là để tu tâm dưỡng tính chớ không phải để hiểu biết suông. Nếu bản thân chúng ta không ứng dụng tu thì dù có đi chùa lạy Phật bao nhiêu nữa rồi vẫn không hết khổ. Vì vậy tu chính là cái gốc của sự an lạc và có thể chấm dứt khổ đau.
