Thanh minh là ngày lễ cổ truyền có giá trị văn hóa sâu sắc của người Á Đông.Từ xưa người dân đã rất coi trọng lễ tiết này và đồng thời cũng cẩn thận những điều kiêng kỵ.
Theo lịch Âm dương, tiết Thanh minh năm 2017 bắt đầu từ 22h ngày 4/4 Dương lịch (8/3 Âm lịch) và kết thúc vào khoảng ngày 20, hay 21/4 khi tiết Cốc vũ bắt đầu. Và Người ta thường lấy ngày đầu tiên của tiết Thanh Minh chính là ngày Tết Thanh Minh, tức ngày 4/4.
Bắt đầu từ ngày này thì mọi người có thể tổ chức lễ tảo mộ du Xuân và giỗ tổ để mọi người có dịp báo hiếu, trả nghĩa hay gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên.
Theo quan niệm xưa, nếu tết Thanh Minh trùng vào chính ngày 3/3 Âm lịch, tức Tết Hàn Thực thì sẽ được coi là “Tết Thanh Minh đích thực”. Ngày này người ta sẽ làm bánh trôi, bánh chay… và sẽ kiêng nổi lửa nấu cơm.
Thời tiết từ Tết Thanh minh thường quang đãng và sáng sủa. Lúc này gió Đông nam mạnh dần lên, mưa phùn và sẽ nồm ẩm gần như chấm dứt do độ ẩm giảm, nhiệt độ tăng.
Tết Thanh Minh, không nhất thiết là phải chú trọng tới mâm cao cỗ đầy, càng không nên cúng nhiều tiền vàng hay đốt nhiều giấy mã, điều này không những gây lãng phí, làm ô nhiễm môi trường mà còn không có ý nghĩa gì về mặt tâm linh. An ủi người sống và nhớ tới người đã khuất là ở tâm tưởng, tấm lòng và sự chân thành. Sau đây là những điều kiêng kỵ trong ngày tết Thanh Minh:
1. Phụ nữ có thai không nên đi tảo mộ
Phụ nữ có thai tốt nhất là không nên đi tảo mộ trong dịp tết Thanh minh. Việc này không chỉ là bởi sự ảnh hưởng của âm khí, mà hoàn cảnh bên ngoài nghĩa địa đều không hề tốt cho sức khỏe của thai nhi.
2. Không nên chụp ảnh nơi mộ địa
Mọi người tảo mộ mục đích cũng chính là vì tế tự tổ tông, chứ không phải là chuyện vui đùa. Trên đầu ba thước có thần linh, lúc mọi người tảo mộ, tốt nhất chính là lòng mang kính ý, chuyên tâm cẩn thận và tại nơi mộ địa tuyệt đối không nên chụp ảnh chung, hay tùy ý chụp ảnh. Nếu không sẽ dễ rước khí xấu và làm mất sự cân bằng âm dương, thậm chí có thể làm hỏng vận thế của chính bản thân.
3. Mặc y phục thiếu kín đáo
Tết thanh minh chính là không thể mặc y phục lòe loẹt, thiếu kín đáo khi đi viếng mộ. Nhất là nữ giới cần phải đặc biệt chú ý đến điều này.
4. Người ngoài gia đình không nên đi tảo mộ
Tết Thanh minh, người ngoài gia đình đi tham dự tảo mộ sẽ là việc khá là kiêng kị đấy, dễ dàng thu nhận phiền toái đến không cần thiết. Dù sao không phải là người một nhà, số mệnh gia trì mỗi người cũng sẽ khác nhau, có thể sẽ tạo thành khí tràng hỗn loạn và dễ dẫn đến xui xẻo.
5. Thân thể không tốt, người khó ở nên tránh đi tảo mộ
Một người đang bị bệnh, hay tình trạng sức khỏe không được tốt, thì tốt nhất là không nên tham gia tảo mộ. Bởi vì người này đang trong trạng thái vận thế đang suy giảm thì sẽ rất dễ thu nhận xui xẻo.
6. Cỏ mọc cao trên mộ phần thì cần phải làm sạch
Nguyên nhân cỏ tươi tốt trên mộ phần không chỉ là do thời tiết, quan trọng là việc tảo mộ chính là làm sạch những thứ gây bất lợi cho mộ. Những cây hoang cỏ dại chính là những nhân tố gây hại cho thành viên trong gia đình, bao gồm có cả sức khỏe lẫn vận thế. Vì vậy phải cần phải dọn sạch ngay ngắn.
7. Kỵ cười đùa và mắng chửi
Khi đi tảo mộ, nhiều người thường dẫn theo trẻ nhỏ bắt đầu ăn uống hay nói cười tại mộ phần, có người lại vì trẻ con làm phiền nhiễu mà lớn tiếng quát mắng. Những điều này là cực kỳ kiêng kị khi tảo mộ bởi vì nó thể hiện sự bất kính với những người đã khuất.
8. Tóc không nên che đi mất trán và kỵ mua giày dép
Tiết Thanh Minh thực tế chính là Tết của người khuất. Thời gian này những thành viên ở trong gia đình nên lưu ý không để tóc che khuất phần trán, bởi vì trán là nơi “thần đèn” của cơ thể con người ngụ tại và phải luôn thông thoáng để sáng soi.
Đồng thời cũng nên tránh mua giày dép trong ngày Thanh Minh. Trong tiếng Hán, “giày” có cách đọc đồng âm “tà”, mua giày cũng đồng nghĩa là rước “tà” vào thân.
