Vốn là một nghi lễ của đạo Mẫu, hầu đồng luôn chứa đựng những giá trị văn hóa cũng như nghệ thuật đặc sắc. Thế nhưng ngày nay nó đang dần bị biến tướng một cách đáng sợ. Hầu đồng ngày càng có nhiều thay đổi tiêu cực. Không ít những người giàu sang đã tổ chức hầu đồng rất xa hoa và tốn kém, với chi phí bỏ ra từ vài trăm triệu đồng đến cả tỷ đồng. Chính vì có hơi hướng đồng tiền mà hầu đồng bỗng mất đi vẻ đẹp văn hóa đặc thù của của người dân Việt. Và đáng lo ngại hơn, thanh đồng đã trở thành một thứ nghề và hơn nữa những giá đồng cũng trở thành một dịch vụ có màu sắc mê tín dị đoan.

Hầu đồng bị biến tướng

Trước đây hầu đồng là món ăn tinh thần có phần xa lạ vì không phải ai cũng được thánh nhập và hơn nữa người thưởng thức cũng không nhiều vì không dễ gì hiểu hết nét đẹp của nghi thức này. Chính vì thế trong một thời gian dài hầu đồng bị coi là hoạt động mê tín dị đoan. Trước khi được nhà nước nhìn nhận là văn hóa phi vật thể cần được bảo tồn và phát huy thì hầu đồng đã bị một số nơi lợi dụng vào những trò buôn thần bán thánh. Khó có thể chấp nhận việc ai cũng trở thành người nhập thánh được. Một cung văn theo hầu đồng chắc chắn phải có ít nhất 5 năm tôi luyện cũng như rèn giũa thanh sắc và giữ gìn đạo đức. Ngày nay thì chỉ sau 2 tuần học vài giá đồng là họ đã xuất hiện nhằm lợi dụng tín ngưỡng này để tổ chức lừa bịp những người nhẹ dạ.

Hầu hết người tham gia hầu đồng được yêu cầu phải cúng lễ vật hay nữ trang đắt tiền cũng như tiền mặt thủ sẵn trong túi để rải đều mỗi khi thực hiện các giá đồng cầu duyên, cầu tài. Không ít người đến hầu đồng đã phải vay nợ hay phải cầm nhà, bán xe để cúng lễ đúng yêu cầu cũng như rải thật nhiều tiền để được nhận lộc may. Có những người tán gia bại sản khi dính vào các kịch bản của nhiều phủ thờ. Từ khi mạng xã hội trở thành phương tiện quảng bá hữu hiệu thì dịch vụ hầu đồng được quảng bá rộng rãi hơn. Người ta dựng lên những cảnh biểu diễn hầu đồng, các thánh nhập hồn về giải đáp mọi thắc mắc mọi yêu cầu của thân chủ. Có những giá đồng được tuyên truyền trị khỏi bệnh câm hay điếc ngay tức thời. Nhiều người vẫn tin rồi tìm đến vái lạy các thánh mẫu và mang tiền đến dâng.

Sự trục lợi đã biến hầu đồng thành mê tín dị đoan

Những người hầu đồng đã lợi dụng chuyện việc thần thánh nhập để bói toán nhằm có thể kiếm tiền từ những người tham dự hay những người tin vào việc lên đồng. Chính sự trục lợi này phần nào đã biến hầu đồng từ một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng thành mê tín dị đoan.

Những nơi kinh tế càng phát triển thì hầu đồng càng biến tướng

Kinh tế thường do con người làm ra và chắc chắn xã hội cũng do con người dựng nên. Vì thế yếu tố chính ở đây phải là con người và cụ thể trong hầu đồng là chính các thanh đồng. Cũng bởi do biến tướng mà bây giờ giới hầu đồng phân thanh đồng thành 2 loại là đồng nhập và đồng đú, trong đó có thể thấy đồng nhập là những người hầu đồng chuyên nghiệp và có căn cốt thực sự. Còn đồng đua chắc chắn không có căn cốt nhưng hầu đồng để nhằm mục đích vật chất hóa. Bây giờ chính do sự biến tướng nên đồng đú đa phần nhiều hơn đồng nhập. Và có thể nói đây chính là bộ phận đã làm ô uế đi đạo Mẫu và ngôi nhà Mẫu.

Loading...

Làm gì để ngăn chặn biến tướng?

Hầu đồng thường chỉ có ý nghĩa nếu người hầu đồng đạt tới trạng thái tinh thần cao siêu. Họ thực sự đã quên hết thực tại và tiếp cận được cõi bồng bềnh ảo ảnh đã ẩn chứa trong tâm hồn và tư duy con người. Việc bảo vệ và phát huy cũng như giữ gìn nghi thức này tránh biến tướng chính là nhiệm vụ quan trọng nhất. Vì vậy nhà nước phải đi đúng hướng và thể hiện chính sách tự do tín ngưỡng nhưng phải tránh được biến tướng cũng như lợi dụng giá trị di sản.

Không có một thứ tôn giáo tín ngưỡng nào dạy con người làm điều xấu cả nhưng chắc chắn chỉ có bản thân con người ta lợi dụng nó để làm việc sai trái. Vì thế mà không nên đổ tội cho hầu đồng. Nếu như không có sự biến tướng hay lợi dụng hình thức này để tuyên truyền mê tín dị đoan thì chúng ta có thể thấy các hình thức hầu đồng chỉ như một cuộc sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng. Hơn nữa để hầu đồng thực sự là một tín ngưỡng dân gian thì phải giữ gìn môi trường trong sáng và thanh cao và không thể chấp nhận bất kỳ sự phô trương và hào nhoáng nào.

Loading...